Πρέπει να βάλω φίμωτρο στο σκύλο μου και πως θα γίνει αυτό;

Ας το παραδεχτούμε, για τους περισσότερους ανθρώπους, η ιδέα του να φορέσουν ένα φίμωτρο στο σκύλο τους είναι ανησυχητική και δυσάρεστη. Πότε όμως πρέπει ένας σκύλος να φορέσει φίμωτρο και πως θα τον εξοικειώσουμε με αυτό;

Απομυθοποιώντας το φίμωτρο.

Υπάρχει μια μεγάλη προκατάληψη γύρω από το φίμωτρο και η γενική ιδέα πως όποιος σκύλος το φοράει είναι επιθετικός και επικίνδυνος για τους γύρω του. Ας ξεκινήσουμε λέγοντας πως αυτό δεν είναι πάντα σωστό. Το φίμωτρο είναι ένα χρήσιμο προληπτικό εργαλείο το οποίο αποτρέπει τον σκύλο από κάποια επικίνδυνη συμπεριφορά με το στόμα του προς τους γύρω του αλλά και προς τον ίδιο. Στη πραγματικότητα, είναι πολύ πιθανό κάποια στιγμή στη ζωή ενός σκύλου να υπάρξει μια κατάσταση όπου ο ιδιοκτήτης του να πρέπει να χρησιμοποιήσει ένα φίμωτρο. Μπορεί να είναι για την ασφάλεια του σκύλου, την ασφάλεια ενός ατόμου ή και τα δύο. Για παράδειγμα, εάν ο σκύλος τραυματιστεί σοβαρά, ο κίνδυνος δαγκώματος αυξάνεται σημαντικά. Κάτω από καταστάσεις έντονου πόνου οι σκύλοι μπορούν να δαγκώσουν όποιον προσπαθήσει να τους μεταφέρει ή να περιποιηθεί τις πληγές τους. Κάτι αντίστοιχό μπορεί να συμβεί και σε καταστάσεις έντονου στρες και δεν υπάρχει τρόπος να προβλέψουμε πότε μπορεί να προκύψει μια τέτοια κατάσταση.

Ακόμα και αν δεν είναι απαραίτητο να χρησιμοποιείτε στη καθημερινότητα σας ένα φίμωτρο, είναι καλή ιδέα να διδάξετε και να εκπαιδεύσετε τον σκύλο σας πώς να δέχεται να φοράει φίμωτρο. Έτσι, αν ποτέ έρθει η μέρα που θα χρειαστεί να φορέσει, εσείς και ο σκύλος σας δεν θα αγχωθείτε ακόμη περισσότερο.

Πότε τελικά είναι καλό να χρησιμοποιήσετε φίμωτρο;

Οι σκύλοι μπορεί να χρειαστεί να φορούν φίμωτρα για διάφορους λόγους και όλοι βασίζονται στην ασφάλεια και την πρόληψη προβληματικών καταστάσεων. Κάποιοι από αυτούς είναι οι εξής:

1. Πρόληψη επιθετικότητας: Εάν ένας σκύλος έχει ιστορικό δαγκώματος ή δείχνει επιθετική συμπεριφορά προς άλλα ζώα ή ανθρώπους, ένα φίμωτρο μπορεί να αποτρέψει το ανεπιθύμητο δάγκωμα. Αυτό είναι ζωτικής σημασίας σε δημόσιους χώρους ή όταν εισάγετε τον σκύλο σε ένα περιβάλλον με νέα ζώα ή ανθρώπους.
2. Ασφάλεια κατά την εκπαίδευση: Για σκύλους που εκπαιδεύονται να ξεπερνούν τις επιθετικές συμπεριφορές, το φίμωτρο είναι ένα μέτρο ασφαλείας για την προστασία του εκπαιδευτή, του ιδιοκτήτη του σκύλου και οποιουδήποτε άλλου μπορεί να αλληλοεπιδράσει με τον σκύλο κατά τη διάρκεια των προπονήσεων του.
3. Κτηνιατρικές επισκέψεις: Μερικοί σκύλοι γίνονται ανήσυχοι ή φοβισμένοι στο κτηνιατρείο, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε επιθετικότητα. Ένα φίμωτρό μπορεί να βοηθήσει στη διασφάλιση της ασφάλειας του κτηνιατρικού προσωπικού και άλλων κατοικίδιων ζώων στην κλινική. Όταν ένας σκύλος έχει απευαισθητοποιήσει σωστά τους ανθρώπινους χειρισμούς μέσα από ασκήσεις (βοηθά εάν ξεκινήσετε από τους πρώτους μήνες ζωής του σκύλου), μπορεί να ανεχθεί ή ακόμη και να απολαύσει την επίσκεψη του στον κτηνίατρο. Ωστόσο εάν ένας σκύλος είναι ακόμα υπό εκπαίδευση, ένα φίμωτρο μπορεί να βοηθήσει να κυλήσει πιο ομαλά η επίσκεψη σας χωρίς απρόοπτα.
4. Πρόληψη της κατάποσης επιβλαβών ουσιών: Οι σκύλοι που είναι επιρρεπείς να μαζεύουν και να τρώνε επιβλαβή αντικείμενα ή ουσίες από το έδαφος μπορούν να προστατευτούν φορώντας ένα φίμωτρο ( basket muzzle). Αυτός ο τύπος, επιτρέπει στον σκύλο να ανασαίνει κανονικά, να πίνει νερό, αλλά τον εμποδίζει να φάει ανεπιθύμητα αντικείμενα. 
5. Δημόσιες συγκοινωνίες: Ορισμένα μέσα δημόσιων συγκοινωνιών απαιτούν από τους σκύλους να φορούν φίμωτρα για να εξασφαλίσουν την ασφάλεια όλων των επιβατών. 

Πότε δεν πρέπει να χρησιμοποιείτε φίμωτρο;

Όπως προαναφέραμε, το φίμωτρο είναι ένα εργαλείο που προορίζεται για την πρόληψη προβληματικών συμπεριφορών ενός σκύλου, αναγκάζοντας το στόμα του να κλείσει.

Δεν συστήνεται να χρησιμοποιείτε ως μέσο για την επίλυση του έντονου γαβγίσματος ή των ζημιών μέσα στο σπίτι. Το φίμωτρο προορίζεται για χρήση μόνο για σύντομες χρονικές περιόδους και μόνο όταν ο σκύλος σας είναι υπό επίβλεψη. Τα προβλήματα συμπεριφοράς όπως το γάβγισμα και οι καταστροφές μέσα στο σπίτι είναι από τη φύση τους ζητήματα με διάρκεια και επανάληψη, επομένως ένα φίμωτρο, ως ένα εργαλείο που προορίζεται για προσωρινή και βραχυπρόθεσμη χρήση, δεν αποτελεί λύση.

Αν θέλετε να δείτε πρόοδο με αυτά τα προβλήματα συμπεριφοράς, θα πρέπει να επενδύσετε στη συνεπή εκπαίδευση του σκύλου σας με στόχο την ολική αλλαγή της ανεπιθύμητης συμπεριφοράς. Για παράδειγμα, εάν ο σκύλος σας γαβγίζει συνεχώς, υπάρχει ένας λόγος για αυτό, όπως για παράδειγμα η πλήξη, η αναζήτηση προσοχής, κάποιο πρόβλημα υγείας κ.α.. Πρώτα προσδιορίστε την αιτία και στη συνέχεια αντιμετωπίστε την, με τη βοήθεια ενός επαγγελματία εκπαιδευτή σκύλων.

Επίσης, μην χρησιμοποιείτε ποτέ ένα φίμωτρο για να βάλετε τον σκύλο σας σε μια άσκοπα αγχωτική κατάσταση. Για παράδειγμα, εάν ο σκύλος σας δεν μπορεί να διαχειριστεί τις βόλτες παρέα με τους σκύλους των φίλων σας, το να του φορέσετε ένα φίμωτρο δεν είναι ο κατάλληλος τρόπος για να τον εξοικειώσετε με αυτό. Στην πραγματικότητα, αυτό μπορεί ακόμη και να επιδεινώσει την κατάσταση. Ο σκύλος σας θα συνδέσει την αγχωτική κατάσταση με το φίμωτρο, προσθέτοντας περισσότερο φόβο και άγχος την επόμενη φορά που θα χρειαστεί να το χρησιμοποιήσετε ακόμα και αν είναι για διαφορετικό λόγο .Εάν ξέρετε ότι κάτι τον ενοχλεί, καλύτερα προσπαθήστε να αλλάξετε την αντίδραση του μέσα από την εκπαίδευση του.

Το ίδιο ισχύει και για την τιμωρία. Το φίμωτρο, δεν είναι μέσο τιμωρίας. Δεν θα κάνετε τίποτα για να διορθώσετε το υποκείμενο πρόβλημα και για άλλη μια φορά, ο σκύλος σας θα μάθει να συνδέει το φίμωτρο με κάτι αρνητικό.

Σε κάθε περίπτωση καλό είναι να γίνει κατανοητό πως το φίμωτρο είναι ένα εργαλείο που αποτρέπει τον σκύλο να προβεί σε κάποια προβληματική συμπεριφορά, δεν αλλάζει τον τρόπο σκέψης του και σίγουρα δεν μπορεί να αντικαταστήσει τα οφέλη της εκπαίδευσης του.

Πώς εκπαιδεύετε έναν σκύλο να δέχεται ένα φίμωτρο;

Η πρώτη φορά που θα χρησιμοποιήσετε το φίμωτρο στο σκύλο σας, δεν πρέπει να είναι η πρώτη φορά που θα το φορέσει. Προετοιμαστείτε έτσι ώστε όταν πραγματικά θα το χρειαστείτε, ο σκύλος σας να είναι ήδη εξοικειωμένος με αυτό. Εάν η πρώτη του γνωριμία με το φίμωτρο είναι όταν είναι πληγωμένος ή τρομοκρατημένος, θα είναι πολύ πιο δύσκολο να το φορέσει. Και σχεδόν αδύνατο να το χρησιμοποιήσετε στο μέλλον, καθώς ο σκύλος σας θα έχει ήδη συνδέσει το φίμωτρο με μία αγχωτική κατάσταση. Ευτυχώς, ένας σκύλος μπορεί να εκπαιδευτεί να δέχεται ένα φίμωτρο εφόσον αυτό γίνει κάτω από συνθήκες χαμηλού στρες, με μια διαδικασία βήμα προς βήμα και φυσικά τις κατάλληλες επιβραβεύσεις.

Βήμα 1:

Ξεκινήστε με το σκύλο μέσα στο σπίτι ή σε ένα ήρεμο περιβάλλον. Αφήστε τον να μυρίσει το φίμωτρο και να το επεξεργαστεί. Προσκαλέστε τον να το προσεγγίζει, αφήνοντας μια λιχουδιά στο εσωτερικό μέρος από το φίμωτρο. Επαναλάβετε μερικές φορές.

Βήμα 2:

Καλύψτε την κάτω πλευρά του φιμώτρου με το χέρι σας και αφήστε στο εσωτερικό του μερικές λιχουδιές ή το φαγητό του σκύλου. Στο στάδιο αυτό, ένας σκύλος μπορεί να φάει και ολόκληρο το γεύμα του μέσα από το φίμωτρο σε μία ή και περισσότερες δόσεις. Είναι σημαντικό ο σκύλος να μπορεί να απομακρυνθεί από το φίμωτρο όποτε θελήσει.

Βήμα 3:

Όπως και στο βήμα 2, αφήστε στο εσωτερικό του φίμωτρου μερικές λιχουδιές ή το φαγητό του σκύλου. Αυτή τη φορά, όταν η μουσούδα του σκύλου μπεί μέσα στο φίμωτρο, εφαρμόστε τα λουράκια στο πρόσωπο του χωρίς να τα κουμπώσετε πραγματικά και ξανά απομακρύνετε το.  

Βήμα 4:

Ακολουθήστε τη διαδικασία του βήματος 3 και κουμπώστε στιγμιαία το φίμωτρο. Ανοίξτε το ξανά και αφήστε το σκύλο να απομακρυνθεί αν αυτό θέλει.  

Βήμα 5:

Φορέστε στο σκύλο το φίμωτρο όπως και στα προηγούμενα βήματα στερεώστε το και μετρήστε αργά μέχρι το τρία. Επιβραβεύστε και αφαιρέστε το φίμωτρο.

Βήμα 6:

Επαναλάβετε το βήμα 5 και σταδιακά αυξήστε το χρόνο που ο σκύλος φοράει το φίμωτρο. Καλό είναι να μετράτε πάντα από μέσα σας πόσο χρόνο φοράει ο σκύλος το φίμωτρο ώστε να έχετε πραγματική εικόνα της προόδου του.

Βήμα 7:

Έχοντας ήδη αυξήσει το χρόνο που ο σκύλος φοράει το φίμωτρο κατ’ ελάχιστο στα πέντε λεπτά, ξεκινήστε να του ζητάτε να εκτελέσει κάποια εντολή, έστω και την πιο απλή που γνωρίζει, ενώ φοράει πλέον το φίμωτρο και επιβραβεύστε απλόχερα.

Βήμα 8:

Ενσωματώστε το φίμωτρο στη καθημερινή σας εκπαίδευση ή/και στη βόλτα σας με στόχο τη σταδιακή αύξηση του χρόνου που το φοράει ο σκύλος.

Μη βιαστείτε να πάτε από το ένα βήμα στο επόμενο, ο σκύλος σας θα σας δείξει πότε είναι έτοιμος να πάει παρακάτω. Ξεκινήστε τις ασκήσεις σας μέσα στο σπίτι και όταν πλέον ο σκύλος μπορεί να εκτελέσει εντολές φορώντας το φίμωτρο μέσα στο σπίτι, βγείτε σε ένα εξωτερικό χώρο. Στο νέο, εξωτερικό περιβάλλον, ξεκινήστε από το βήμα ένα ή δύο και σταδιακά να ολοκληρώσετε την εκπαίδευση του. Μπορεί να χρειαστούν και μέρες μέχρι να ξεπεράσετε ένα βήμα και να είναι χαλαρός ο σκύλος στο συγκεκριμένο βαθμό δυσκολίας της άσκησης. Δεν πειράζει, όσο περισσότερο χρόνο του δώσετε τόσο το καλύτερο.

Ποιο είναι το σωστό μέγεθος φίμωτρού για το σκύλο μου.

Η σωστή εφαρμογή είναι το κλειδί για τη σωστή χρήση του φίμωτρού. Εάν είναι πολύ χαλαρό, ο σκύλος θα μπορεί να το αφαιρέσει, αν είναι πολύ σφιχτό και θα εμποδίσει την ικανότητά του να αναπνέει φυσιολογικά, να λαχανιάζει ή να πίνει νερό και μπορεί να προκαλέσει επώδυνη τριβή στη μουσούδα και τη μύτη του.

Στο εμπόριο κυκλοφορούν πολλά φίμωτρα και όλες οι εταιρίες δίνουν σαφείς οδηγίες για το πιο μέγεθος να επιλέξετε, ανάλογα με το μήκος της μουσούδας του σκύλου σας και τη περιφέρεια της. Πριν επιλέξετε το κατάλληλο μέγεθος θα πρέπει να είστε σίγουροι για δύο πράγματα:

1. Το μήκος του φίμωτρου πρέπει να είναι περίπου ένα εκατοστό μεγαλύτερο από το πραγματικό μήκος της μουσούδας του σκύλου σας. Εάν το φίμωτρο είναι μεγαλύτερο, θα βρίσκεται στη γραμμή όρασης του σκύλου. Αν είναι πολύ κοντό, θα αγγίξει το μπροστινό μέρος της μύτης του σκύλου σας.
2. Η περιφέρεια του φίμωτρου πρέπει να είναι από δύο έως και έξι εκατοστά μεγαλύτερη από την περιφέρεια της μουσούδας του σκύλου σας. Εάν το φίμωτρο έχει ακριβώς το ίδιο μέγεθος με τη περιφέρεια της μουσούδας του σκύλου σας, δεν θα μπορεί να ανοίξει φυσιολογικά το στόμα του, επιτρέποντας τη σωστή αναπνοή του, ειδικά όταν είναι λαχανιασμένος.

Είναι σημαντικό να θυμάστε πως το φίμωτρο είναι ένα προληπτικό εργαλείο. Είναι χρήσιμο για κάθε σκύλο, δεν είναι όμως η λύση για κάποιο πρόβλημα συμπεριφοράς και δεν μπορεί να αντικαταστήσει τα οφέλη ενός εκπαιδευτικού προγράμματος.